Nordibacka : In ons voetspoor 4

Sveg

Op Nordibacka naar beneden en onderaan linksaf, weer links bij Vemhåns små kyrka, langs de winkel en zuidwaarts naar Sveg.Een afstand van een half uur rijden met onderweg fraaie uitzichten op het fjäll rondom. Sveg, de gemeentelijke hoofdplaats op het kruispunt van de vier windstreken. Met een hoog oma Tingeling gehalte. Vergane glorie dat het heeft afgelegd tegen interessantere ski-oorden in de gemeente. Maar wel met een prima camping zoals een landgenoot onlangs uit eigen ervaring ons meldde.

Er is veel te koop in Sveg ondanks het gebrek aan gezellige winkelstraten en leuke etalages. Je wenst hen een komplan toe. In het kleine ziekenhuis melden we ons voor het reguliere bloedonderzoek. Met de internationale ziektekostenverzekeringskaart ervaren we opnieuw de voordelen van een Europa. Je moeten melden bij de politie bij een lang verblijf hoeft daarom ook al niet meer als EU-ingezetene. U merkt dat we al beginnen met de voordelen van de EU te benoemen.En dan gaat het nog niet over de belastingverdragen tussen Nederland en Zweden, waarmee het betalen van dubbele belasting wordt voorkomen.

In Sveg compenseert 's werelds grootste houten beer misschien de gemiste kansen. Het jaarlijkse grote dorpsfeest is een dappere poging de moed niet te verliezen. Het verzorgingsgebied is niet groot als men goed tevreden is met 1400 bezoekers totaal bij drie avonden (rock)muziek in het park. Bij het lezen van dit nieuws dwalen mijn gedachten ongewild af naar de bezoekersaantallen bij culturele evenementen in Haren.

Je de grote verschillen in bevolkingsaantallen en structuur realiserend word je nederig bij de gemiddeld 40 personen per evenement in Haren.

Intermezzo: drank

Härjedalen heeft sinds kort drie soorten eigen bier, dat heerlijk smaakt en lokaal wordt gebrouwen. Het past in de trend van vele lokale bieren in Zweden en elders.

Het bier is te koop in Systembolaget, de staatsslijterij, ontstaan in 1917 na de drooglegging. Systemet is de enige plaats waar sterke drank te koop is. In de supermarkt zijn zwakalcoholische dranken te koop. Bijvoorbeeld bier van 2,8% of 3,5%. Er wordt beweerd dat Lidl en Aldi de stap naar Zweden hebben gezet om er bij te zijn als het monopolie instort.
Maar tot dusver weerstaat Systemet of Bolaget alle aanvallen "gemakkelijk".

Dit land heeft ons kennis laten maken met openbare dronkenschap op straat en talloze andere plaatsen. Op een of andere manier hebben de Zweden nog steeds een dubbelhartige verhouding met drank. Enerzijds is het genieten, anderzijds maak je indruk als je teveel op hebt. Gelukkig geldt dit gedrag niet voor onze vriendenkring. Het systeem met een staatswinkel zorgt voor een breed aanbod met hoge prijzen. Een inkooptripje drank van Zuid-Zweden naar Duitsland loont echter snel.

In Sveg zetelt het gemeentebestuur waarin onlangs links, na decennia, de macht moest overdragen aan rechts. Het beeld van het Zweedse folkhem, waarbij de staat voor alles zorgt is politiek vrijwel verdwenen. Maar nog lang niet uit het denken van de gewone burger. Het Zweedse Noorden is/was een rood bolwerk. De rest van het land is al van kleur verschoten. Kleine boeren, die alleen door samen te werken een bestaan hebben kunnen opbouwen, zorgden voor de voedingsbodem van het socialisme. En juist niet, zoals in Groningen, de standsverschillen.

Een groot project om door middel van glasvezelkabels de leefbaarheid in de kleine dorpen te vergroten is van groot belang. Het is meer dan communicatie. Het kan ook de gezondheidszorg ondersteunen. En dat is geen overbodige luxe nu de particuliere eerstelijns zorg beter is dan de provinciaal geregisseerde overheidszorg.
Het gemeentehuis kreeg de naam "Huis van de medeburgers". Dat zegt iets over de gedachte achter zo'n kantoor. De architect van het Harener gemeente, die de invalidentoegang niet nodig vond, kan er iets van leren.

Leven in Zweden

Het is goed toeven in dit land van rust, licht en ruimte. Letterlijk en figuurlijk is de persoonlijke ruimte veel groter dan in Nederland. Dat is vaak heerlijk. Bovendien komen onze normen en waarden overeen. Dat is prettig. Afspraak is afspraak, maar tijd is een relatief begrip. Na een lange zomer hier is de overgang naar Nederland groot. Aan de herrie, stress en drukte moet je weer wennen. Omgekeerd is dat, voor ons althans, niet het geval. Met onze Groningse volksaard sluiten we goed aan op onze Zweedse vrienden. Toch is de wereld van Härjedalen erg klein om je blijvend te vestigen. De wet van gelijkheid "Jantelagen" regeert nog vaak in het Zweedse leven.

Je zult niet denken dat je

1. iemand bent

2. net zo goed bent als wij

3. slimmer bent dan wij

4. dat je beter bent dan wij

5. dat je meer weet dan wij

6. dat je meer voorstelt dan wij

7. dat je ergens voor deugt

8. dat je ons kunt uitlachen

9. dat iemand zich om je bekommert

10.dat je ons iets kunt leren

kaart van Ystad met Wallender locaties

Intermezzo over het boek

In het Zweedse nieuws verscheen een bericht over een wetenschappelijk onderzoek van de universiteit van Yale waaruit blijkt dat mensen die veel lezen langer leven.
Een ander artikel meldt dat na de brexituitslag Engelsen Zuid-Zweden als vakantieland hebben ontdekt. Ze komen om in en om Ystad in het voetspoor van Wallander te gaan.